Reaksjonstid

Formål: Formålet med øvinga er å finne ut reaksjonstida frå auge ser linjalen droppe og til det blir sendt ut signaler til arma for å ta den.

Utstyrsliste: Ein 1 meter linjal.

Teori: Kroppen må registrere inntrykk ved hjelp av sansar og sende det til hjernen via nervesystemet for gjenomarbeiding. Å snakke er eit eksempel. Vi høyrer noko og responderer tilbake. Frå vi høgare noko går det gjennom nervesystemet, til hjernen og ut til munnen kva vi skal sei. Vi kan gjer det same med reaksjonstid på auget. For eksempel frå ein ser noko skjer til ein gjer noko med kroppen. Reaksjonstid er ein evne som ein kan forbedre.

Framgangsmåte: To eller fleire elever samarbeider ved at dei eine held linjalen på 0 cm og den andre er klar til å ta den imot. Eleven som held linjalen skal dropar din heilt tilfeldig og den andre eleven skal ta den imot. Ved hjelp av formelen t=sq(2s/g) kan vi finne ut reaksjonstida. t = reaksjonstida, s = fallengda i meter og g = tyngdeakselerasjonen (9.81 m/s^2). Dette gjer vi ved å bruke 10-20 forsøk, stryke den raskaste og seinaste reaksjonstida og rekne ut gjennomsnittet.

Resultat:

	Annelin	Merethe	Jonas
Forsøk 1: Forsøk 2: Forsøk 3: Forsøk 4: Forsøk 5: Forsøk 6: Forsøk 7: Forsøk 8: Forsøk 9: Forsøk 10:	27 cm 24 cm 17 cm 27 cm 18 cm 19 cm 15 cm 18 cm 21 cm 28 cm	17 cm 4 cm 7 cm 12 cm 17 cm 16 cm 1 cm 6 cm 6 cm 9 cm	16 cm 14 cm 11 cm 15 cm 10 cm 13 cm 2 cm 10 cm 7 cm 5 cm

• Stryk det høgaste og lavaste
• Rekn ut snittet
• Bruk formelen og finn resultatatet

Reaksjonstid i sekund:

Annelin – 0.21

Merethe – 0.14

Jonas – 0.147

Konklusjon og feilkjelder: Det er ein enkelt og presis måte å finne ut reaksjonstida til ein person. Feilkjelder kan vere om personen ikkje følg med eller er konsentrert når han eller ho testa reaksjonstida. Konsentrasjonen påverkar sterkt reaksjonsevna.

S,M,J

Osmose i raudlauk

I dette forsøket har vi lært meir om osmose, og om korleis vatn flyttar seg frå høg konsentrasjon til lav konsentrasjon, gjennom en selektive permeable membran. 

Hensikt: Med dette forsøket er det meininga vi skal lære meir om osmose og kva som skjer under osmose. 

Teori: Osmose er definert som diffusjon av vatn, gjennom ei delvis gjennomtrengeleg, selektiv permeabel hinne. Osmose er altså ikkje ein energikjervjande transport. Cellemembranane er gjennomtrengelege for vatn. Vatn passerer gjennom membranen og går frå ein stad med høg konsentrasjon av vatn til ein stad med lågare konsentrasjon av vatn. Årsaka er den tilfeldige eigenrørsla hos vassmolekyla. I dette forsøket skal vi sjå på osmose i levande celler i raudlauk. Raudlauken er fin å bruke, for cellene er så tydeleg på grunn av den raude fargen. 

Hypotese: Vi trur at vatnet vil gå frå høg vannkonsentrasjon til liten vannkosnetrasjon, altså frå utsida av plantecella inn i plantecelle, som i dette tilfelle er raudlauken. 

Utstyrsliste:

• Raudlauk 
• Mikroskop 
• Objektglass og dekkglas
• Skalpell 
• Dropeteljar 
• Metta NaCl-løysning 
• Filterpapir 

Framgangsmåte: Det første vi gjorde var å skjere av ein liten bit av hinna mellom to løkskjeler. Dette la vi ned på eit miktoskopipreparat. Vi såg først om vi såg noko, men vi fann ut at det var enklare å sjå om vi tilsette eit par dropar med metta NaCl-løysing ved kanten av dekkglasset. Vatnet la vi på eine sida av dekkglaset med eit filterpapir, medan vi tilsette reint ved kanten av dekkglaset på den andre sida. 

Restultat:

Diskusjon: Som ein kan sjå bevega vatnet seg inn i cella. Men sjølv om det blir meir vatn i cella, sprekk ikkje cellene, på grunn av celleveggane. Sidan det var lågare konsentrasjon av vatn inne i cella enn utanfor, bevegde derfor vatnet seg utanfrå cella og inn. 

konklusjon: Forsøket var velluka fordi vatnet bevegde seg frå høg konsentrasjon til låg konsentrasjon. Dette resulterte i at cellene blei innskrumpa. 

Feilkjelder: Det som kunne skje var at objektglasset eller dekkglasset kunne vere skittent, noko som kunne endre blete av cella. Det kunne også forekomme at cella var skada, noko som ville endre utsjånaden av cella. Om løklaget var for tjukt, kan ein sjå forskjellige cellelag, noko som vil skape at ein ikkje får eit godt strukturert bilete av det ein vil sjå. 

-S,M,J

Blodtyping

Hensikt: I dette forsøket skulle vi finne ut kva blodtype vi hadde i ABO-systemet, samtidig lære korleis ABO-systemet fungerer. 

Teori og hypotese:

I ABO-systemet er det fire blodgrupper: A, B, AB, og 0. Blodgruppa får bokstaver etter antigena som sit på blodcellene. I blodserumer (væska) finst det karakteristiske antistoff. Antistoffet anti-A får blodcelene frå bodgruppa til A til å klumpe seg saman. Den same reaksjonen skjer mellom anti-B og blodceller av gruppe B. 

Utstyr:

• Blodlansett (steril) 
• Rørepinne 
• Bomull
• Anti-A-serum 
• Anti-B-serum 
• Sprit 
• Objektglas
• Papirservitett

Framgangsmåte: 

1. Vask fingrane med sprit. Stikk med blodlansetten på sida av fingeren, med ei rask og fast rørsle. 
2. Press blodet ut, ved å "skyve" blodet mot stikket. Set av to store dropar med på eit objektglas. Stopp blødninga ved å presse ein bomullsdott mot såret. 
3. Dryp ein dråpe Anti-A på eine bloddropen, og på den andre bloddråpen skal du drype Anti-B på. 
4. Bland serumet saman med blodet, ved å røre godt med en rørepinne. Det er viktig å ikkje bruke same rørepinne til begge blandingane, difor må du bruke 2. 
5. Dersom blodcellene klumpar seg, blir dropene kornete. Det er denne blodsorten som er din. 

Resultat: 

Blodtype	Antall	Prosent	Andel i det norske folk
A	11	52 %	48 %
B	1	5 %	8 %
AB	1	5 %	4 %
0	8	38 %	40 %

Konklusjon: 
I denne labøvinga lærte vi korleis vi skjekkar kva boldtype vi har, samt at vi lærte om ABO-systemet. No veit vi at det er A og O som er den vanlegaste blodtypen, og at B og AB er mindre vanleg.
Vi lærte også kva blodtype vi sjølv har.

Feilkjelder: 

• Bloddråpen til nokon kan vere for liten, og derfor kan det vere vanskeleg å sjå resultatet. 
• Nokon blanda saman anti-A og anti-B. 

S, M, J

Lysmikoroakopet

Hei! I denne labøvinga skal vi lære meir om mikroskopet, fordi når vi skal arbeide vidare i biologi faget, er det viktig at vi er godt kjend med korleis lysmikroskopet fungerer. 

Hensikt: Lære å bruke mikroskop, og studere planteceller.

Teori og hypotese: 

• Når vi skal arbeide i biologi er det viktig at vi er godt kjend med korleis lysmikroskopet fungerer. Dette kan vi bruke til å forstørre ting som er vanskeleg å sjå med det blotte auge. 

• Planteceller er eukaryote celler er bygd opp av cellemembran, kjernemembran, cellekjerne med DNA og cytoplasma. 

Utstyr: 

• Lysmikoroskop
• Millimeterpapir
• Dropeteljar med vatn
• Objektglas
• Noko å sjå på

Framgangsmåte: 

• Vi såg på ein bit av eit millimeterpapir, og så fann vi ut kor mykje av papiret som viste ved kvar forstørring. 
• Vi prøvde også å regulerer lysinngangen med lysblenderen, for å sjå korleis lyset framhevar strukturane. På den måten kan vi sjå korleis det endrar seg, ved å regulere objektiva og lysblendaren. 
• Vi såg på løkhudbiten av rauslauken.
• La løkhudbiten på eitt objektglass. 
• Dryppet 2-3 dråper med vatn på objektsglasset. 
• La på dekkglasset. Dekkglasset blei plassert med kanten inntil vatndråpen, og slept forsiktig ned. Da fikk vi en heil vannhinne under glaset, og unngjekk luftbobler. 

Resultat: 

Zooma 4x10, og da såg vi 4,5 ruter.

Når vi zooma 10x10, og da såg vi 1,5 ruter.

zooma 40x10, og då såg vi 2/5 Oransje strek på millimeterpapiret og 3/5 av det vi ser er kvitt. 

Mikroskopet zooma inn på 4x10

Mikroskopet zooma inn på 10x10

Mikroskopet zooma inn på 40x10










Konklusjon:

• Med millimeterpapiret, ser vi at det blir mindre og mindre ruter, ettersom vi zoomer inn, og regulerer objektiva. 
• Vi ser at raudlauken har ein enkel cellestruktur, og at den blir meir og meir detaljert ettersom vi zommer inn. Ettersom vi zoomer inn vil også cellestrukturen på den bli klarare, og det vil vise meir av denne. (Sjå bilete på resultat) 

Feilkjelder:

• Det kan vere for mange vatndråper på preparatet. 

S,M,J

Øving 3.1 Meitemarken

Hei!
Dette innlegget her handlar om ei øving vi har gjennomført på skulen. Vi held no på med eit kapittel om "Tilpassing og åtferd", og i samband med dette skal vi utføre ei øving med meitemark.

Hensikt:
Hensikta med denne øvinga er å gjere forsøk med åtferd, og diskutere om det er arv eller miljø. Også sjekke om nedarva eigenskapar har hjelpt organismar til å overleve. 

Teori og hypotese:
I dette forsøket skal vi undersøkje korleis meitemark reagerer på stimuli som lys og temperatur. 
Åtferda til mange arter er ofte ei blanding av nedarva og tillærte måtar å reagere på. Med åtferd meiner vi både spontane reaksjonar (refleksar), sinnsstemningar og komplisert åtferd som vandringar, paringsritual og andre former for sosialt samspel. 

Vi trur at marken kjem til å søkje skuggen på grunn av instinktet sitt. For eksempel å ikkje liggje synleg slik at fuglane kan ete han. 
Vi trur at marken kjem til å søkje bomullen i det kalde røret. 

Utstyr:

• Levande meitemark
• Glasrøyr, min. 1-2 cm i diameter
• Farga papir
• Teip 
• Lampe
• Bomull 

Framgangsmåte: 

A: 

1) Legg ein meitemark inni et reagensrør og dekk til 2/3 av reagensrøret med blått paipr.

2) Flytt paiprstykka slik meitemarken er i lyset.

3) Bruk eit sterk lampe og lys på meitemarken.

B: 

1) Legg ein meitemark inn i ett glasrør og  putt bomull i opninga. 

2)  kjøl glasrøret ned med is.

3) Finn ut om den beveger seg mindre når den er nedkjølt.

Resultat: 

A:

Meitemarken gjeng mot mørket.

 B:

Meitemarken gjeng så langt vekk frå isen som muleg. 

  

Diskusjon: 

Nedarva gjennom evolusjon = dei som overlever ber genet som fører til at dei overlever vidare, samt det utviklar seg også. 

Konklusjon: 

Meitemarken gjekk til skuggen, som er eit overlevings instinkt. Dette har blitt nedarva gjennom evolusjonen.

Meitemarken gjekk til bomullen, som også er eit overlevingsinnstinkt. Dette har også blitt nedarva gjennom evolusjonen. 

Feilkjelder:

• Skada meitemark
• Temperaturen var ikkje låg nokk
• Lampa hadde dårleg lys

S, M, J

Biologi - første innlegg.

Hei og velkommen til bloggen vår!
Denne bloggen handlar om biologi. Her kjem vi til å legge ut øvingar som vi gjennomfører på skulen vår.

- S, M, J